به گزارش قدس خراسان به نقل از روابط عمومی بهزیستی خراسان رضوی، مسعود فیروزی اظهار کرد: در حال حاضر بیش از ۸۰۰ کودک کار و خیابان شناسایی شده و در مراکز بهزیستی دارای پرونده هستند که از این تعداد ۱۴۵ نفر طی سال جاری پذیرش شده و مابقی از سال‌های قبل در مراکز روزانه پذیرش شده و دارای پرونده فعال هستند. تعداد ۹۶ نفر از این کودکان نیز از خدمات مراکز شبانه‌روزی و سایر آنها از خدمات مراکز روزانه بهره‌مند شده‌اند.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی افزود: مشارکت بخش غیردولتی و شهروندان در مواجهه با کودکان کار بسیار حائز اهمیت است. انتظار می‌رود هر یک از ما به عنوان شهروند ضمن حفظ احترام و عزت نفس این کودکان از برخوردهای احساسی و هیجانی با این موضوع بپرهیزیم و در صورت تمایل به حمایت از این کودکان، از طریق مراکز غیر دولتی یا دولتی فعال در این زمینه و با شیوه‌های صحیح اقدام کنیم چرا که کمک‌های نقدی و پراکنده هر کدام از ما در چهارراه‌ها و میادین پرتردد شهر به این کودکان منجر به ماندگاری هر چه بیشتر آنها در این شرایط سخت و در برخی موارد بهره‌کشی هر چه بیشتر از این کودکان خواهد شد.

وی افزود: در حال حاضر یک مرکز غربال، دو مرکز شبانه‌روزی و دو مرکز روزانه حمایتی- آموزشی کودک و خانواده به‌منظور رسیدگی به امور کودکان کار در سطح استان خراسان رضوی فعال است. در مرکز غربال با همکاری شهرداری، دادگستری و نیروی انتظامی کودکان شناسایی شده از سطح شهر پس از غربال و اسکن عنبیه با توجه به شرایط به یکی از مراکز روزانه یا شبانه‌روزی بهزیستی ارجاع داده می‌شوند تا به مسائل آنها و خانواده‌هایشان رسیدگی شود، توسط مددکاران و تیم تخصصی مراکز مورد حمایت قرار گرفته و از خدمات توانمندسازی مراکز بهره‌مند شوند.

فیروزی با بیان اینکه از مجموع پذیرش‌های صورت گرفته طی سال جاری ۶۹ درصد این کودکان اتباع و ۲۹ درصد ایرانی بوده‌اند، گفت: متأسفانه اکثر این کودکان اتباع خارجی غیر مجاز هستند و اوراق هویتی ندارند. توجه به مساله کودکان کار و خیابان اتباع و اقدامات صورت گرفته در این حوزه طی سال‌های اخیر، بیانگر آن است که هرچقدر به این کودکان خدمات دهیم اگر بخش ورودی متوقف نشود، تعداد این کودکان همچنان افزایش می‌یابد. در چنین حالتی اگر سیستم راهکارهای پیشگیرانه مناسبی نداشته باشد، فعالیت‌ها اثر بخشی لازم را نداشته و کیفیت کار کاهش می‌یابد.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی افزود: طبق قوانین موجود، کار کودک زیر ۶ سال مصداق بارز کودک آزاری است و شهروندان در صورت مشاهده باید با خط ۱۲۳ اورژانس اجتماعی تماس بگیرند. هرگونه کار کودک زیر ۱۵ سال نیز غیر قانونی است. در این میان زباله‌گردی و جمع‌آوری ضایعات از بدترین اشکال کار کودکان است. زیرا کودکی که باید آموزش ببیند، سبک زندگی را بیاموزد و کودکی کند، در خیابان جایگاه بزرگسال را می‌گیرد و با اینکه جسم و روانش کودک است، وارد بزرگسالی می‌شود و این امر عوارض جبران ناپذیر زیادی برای او به همراه دارد. کار کودک برای سنین ۱۵ تا ۱۸ سال اشکال ندارد، البته منظور کاری است که به روان، جسم و شخصیت او آسیبی نزند.

وی خاطرنشان کرد: نکته‌ای که در مورد همه مسائل اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرد، این است که تصویر آسیب‌های اجتماعی به‌مرور زمان با عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ممکن است تغییر کند، برای مثال در دو دهه قبل عمده کودکان خیابانی در کشور ایرانی بودند، اما به مرور زمان و در سال‌های اخیر بیش از ۶۰ درصد کودکان کار و خیابان غیر ایرانی هستند. برای اینکه چرخه آسیب را متوقف کنیم باید فرآیند ساماندهی و توانمندسازی را تا انتهای آن به‌درستی انجام دهیم تا دوباره شاهد ورود کودک به خیابان نباشیم و تحقق این موضوع در خصوص بیش از ۶۰ درصد کودکان که اتباع هستند به دلیل محدودیت‌های قانونی که در خصوص این گروه از کودکان و خانواده‌های آنها داریم با چالش‌های بسیاری همراه است.

فیروزی در خصوص برخی از علل عمده حضور کودکان کار در استان خراسان رضوی، گفت: مهاجرت، فقر، عوامل فرهنگی، اعتیاد والدین، بی‌تفاوتی نسبت به اشتغال کودکان و عادی شدن کار کودکان در جامعه، تعداد زیاد اتباع ساکن در استان، مهاجرت‌پذیری بالا، عدم کنترل مناسب حاشیه نشینی در استان، عدم آگاهی شهروندان در خصوص شرایط کودکان خیابانی و شیوه‌های صحیح حمایت از این افراد و… از جمله مواردی است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم جزو علل زمینه‌ای بروز این مشکل هستند.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه جهت حل مشکل کودکان کار و خیابان ایرانی و خانواده‌های آنها نمی‌توان نسخه واحدی ارائه کرد، گفت: این کودکان از خانواده‌های متنوعی هستند و به دلایل متعدد مثل فقر یا از کار افتادگی سرپرست، اعتیاد والدین، بهره‌کشی و… وارد چرخه کار شده‌اند. برای هر کدام از این موارد باید نسخه خاص هر فرد جهت توانمندسازی و رسیدگی به امور کودک در نظر گرفته شود.

وی افزود: براساس آئین نامه ساماندهی کودکان خیابانی، سازمان‌های زیادی در این زمینه وظایفی دارند که امیدواریم این همکاری‌ها جهت رسیدگی به امور کودکان افزایش یابد. در حال‌حاضر اداره کل بهزیستی با حمایت‌های دادگستری استان و با استفاده از منابع اعتباری و زیر ساخت‌های موجود در بهزیستی با همکاری بخش غیر دولتی و تعداد محدودی از سازمان‌های همکار در خصوص ساماندهی کودکان خیابانی فعال است.

فیروزی در انتها خاطرنشان کرد: جهت رسیدن به نتیجه مطلوب علاوه بر ضرورت بازنگری سیاست‌ها و برنامه‌های موجود در خصوص مهاجرین و اتباع خارجی غیر قانونی ساکن کشور، همگرایی و همراهی تمام بخش‌های دولتی دارای وظیفه در این حوزه، مشارکت بخش غیر دولتی و شهروندان نیز بسیار حائز اهمیت است.